Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca hazırlanan “Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik ” 07 Aralık 2022 tarihli ve 32036 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
Yönetmeliğin amacı, Kıyı Kanunu ve ilgili mevzuatı kapsamında iç sular hariç olmak üzere Ülkemiz kıyı alanlarında faaliyet gösteren tersane, tekne imal ve çekek yerlerinde inşa, tadilat ve/veya bakım onarım faaliyeti sonucu ortaya çıkan ve deniz kirliliğine ve deniz tabanında birikim oluşturarak uzun sürede ekosistem tahribatına sebebiyet veren kirleticilerin çevresel yönetimine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Tersane, tekne imal ve çekek yerlerinin yürütmekte olduğu proseslerin çevresel açıdan iyileştirilmesi, temiz üretim tekniklerinin yaygınlaştırılması, proseslerin deniz çevresine olan etkilerinin izlenmesi, balast sedimanı alım tesislerinin kurulması ve yapılması gereken raporlamaları kapsar.
400 GT’dan büyük gemilere hizmet veren tesis işleticileri; tesislerine bakım-onarım amacıyla gelen gemilerde balast sularından kaynaklanan sedimanların alınmasına hizmet edecek yeterli kapasite ve teknik donanıma sahip sediman alım tesislerini münferiden veya müştereken kurmak, geçici faaliyet belgesi ve çevre lisansı almak zorundadırlar. Yönetmeliğe göre, 400 GT’dan büyük gemiler için balast sularından kaynaklanan sedimanları bu Yönetmelik kapsamında lisans almış tesislere vermelidir. Aynı bölgede bulunan bu Yönetmelik kapsamına giren tesisler müştereken sediman alım tesisi kurup işletebilirler.
Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin Ek-2’sinin 8.3.5 numaralı satırı kapsamında gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarının toplandığı atık kabul tesislerinden çevre izin ve lisans belgesi bulunanlar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir defaya mahsus olmak üzere belge yenilemesi gerekmeksizin il müdürlüğü uygunluk yazısı ile balast sedimanına ilişkin atık kodu eklemek amacıyla e-izin sistemi üzerinden başvurabilirler.
Tersane, tekne imal yeri ve çekek yeri tanımlarından en az birine uyan işletmeler izleme çalışmaları için gerekli teknik altyapıyı kurmakla, ölçüm ve analizleri yaptırmakla, bu analiz sonuçlarını raporlamakla ve gerekli kayıtları tutmakla yükümlüdür.
Analiz izleme noktaları, tesis etki alanında en az 5 nokta ve dışında 2 nokta olarak belirlenir. Deniz suyu izlemeleri mevsimsel olarak yapılır. Deniz suyunda makro-bentoz örneklemeleri üç yılda bir yapılır. Deniz sedimanı ve biyota izlemesi ise yılda bir yapılmalıdır.
Derinliği 20 metre üzerinde olan istasyonlar için en az 3 (yüzey, ara, dip) derinlikten örnek alınmalıdır. Derinliği 20 metrenin altında olan istasyonlarda örnekleme yüzey ve dip derinlikten yapılmalıdır.
Deniz suyu izlemelerinde pH, sıcaklık, tuzluluk, iletkenlik ve tabakalaşma durumu CTD ölçümü olarak istenmektedir. CTD (Conductivity-Temperature-Depth) ölçüm cihazı ile derinliğe bağlı olarak iletkenlik, sıcaklık, pH ve tuzluluk gibi fiziksel parametrelerin ölçümü yapılır. CTD ihazı ile ölçülen değerler deriliğe bağlı olarak grafiksel olarak görülmektedir.
Sediman ve Biyota izlemeleri, her biri için ayrı olarak yılda bir izlenmelidir.
Analizler, Bakanlıkça yetkilendirilmiş laboratuvarlarca, yetkili laboratuvarların olmaması durumunda akredite laboratuvarlarca yapılır.
Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak analizler MELBES kapsamında değildir.
AEM Laboratuvarı; uzman personeli ve kaliteli hizmet anlayışı ile Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak analizler konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluştur.
