Doğaya doğrudan kirlilik salma olanağı olan işletmeler için çevre mevzuatı kapsamında sınır değerler belirlidir. Sınır değerler, sürdürülebilir bir yaşam döngüsü oluşturmaya katkı sağlar. İşletmelerin mevzuat sınır değerlerine uygun olup olmadığı, çevre laboratuvarlarının gerçekleştirdiği ölçüm ve analiz prosesleri neticesinde anlaşılır. Çevre laboratuvarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sahadaki denetim mekanizmasıdır.
Çevre Laboratuvarı Nedir?
Çevre laboratuvarları, çevre mevzuatı kapsamında numune alma, ölçüm ve analiz hizmeti verir. Çevre laboratuvarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği ile yetkilendirilen özel ve kamu laboratuvarlarıdır. Bakanlık kapsamında izin, lisans, iç izleme ve denetim çalışmaları esnasında numune alma, ölçüm ve analiz hizmeti veren çevre laboratuvarı, sahada yetkili kurum ve kuruluş olarak hizmet vermektedir.
Çevre laboratuvarı olarak TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliği için Genel Şartlar standardı kapsamında akreditasyon şartı aranır. Türkiye’de TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) akreditasyonu geçerlidir.
Çevre Laboratuvarı Çalışma Alanları
Çevre laboratuvarı; çevre mevzuatı kapsamında denetim, izin, lisans, ÇED süreci, izleme, konularında numune alma, ölçüm ve analiz hizmeti verir. Kapsam olarak; atık su, su, deniz suyu, emisyon, imisyon, gürültü, titreşim, atık, toprak, arıtma çamuru, koku, balık çiftlikleri, biyota, sediment, mikrobiyoloji, SEÖS ölçüm ve analiz konularında faaliyet gösterir. Çevre Referans Laboratuvarı’ndan yetkilenen irili ufaklı 231 adet çevre laboratuvarı vardır.
Resmi bir şekilde çevre laboratuvarı hizmeti vermek amacı ile Çevre Ölçüm ve Analizleri Yeterlik Belgesi alınması gerekir. 2019 yılında yürürlüğe giren Merkezi Laboratuvar Belirleme Sistemi (MELBES) ile son başvurular alınarak yetkili laboratuvar sayısı sabitlenmiştir. Arz talep dengesi ve gereksinim durumuna bağlı olarak Bakanlık tarafından yetki belgesi verilmeye devam edilir. MELBES’nin yeni olması sebebi ile veri toplama süreci devam etmektedir.
AEM Laboratuvarı kurulduğu dönemde, çevre ölçüm ve analiz laboratuvarı yetkisi verilen ilk şirketler arasında yer alır. Çevre denetim ve ölçüm faaliyetleri konusunda öncü ve ilk laboratuvarlardan biridir.
