Asbest, jeolojik olarak kristal yapıda bulunan silikat bileşimindeki minerallerin ortak adıdır. Asbest, hafif ve bol miktarda bulunan bir mineraldir. Yüksek ısıya ve kimyasallara karşı dayanıklı olması, hafif ve bol olması sebebiyle yaygın olarak tercih edilen asbest, sağlık açısından büyük risk taşımaktadır. Bu nedenle ülkemizde kullanılması yasaklanmıştır.
Asbest, havada solunabilecek hale dönüştüğünde tehlike yaratır, öldürücüdür. Asbest lifleri zamanla akciğerde birikir ve akciğere zarar verir. Akciğerde zehirlenmeler başlar. Kanser ve diğer rahatsızlıklar ortaya çıkar. Asbestli malzemelerin üretimi ve sökümü sırasında gerekli önlemler alınmazsa sağlık açısından ciddi risk oluşturabilir.
Ülkemizde asbest ile ilgili çeşitli mevzuatlar ve yönetmelikler bulunur. Asbest kullanımı ülkemizde 2010 yılında yasaklanmış olsa da hala asbest bulunan alanlar mevcuttur. Asbestin varlığından şüphelenildiğinde ortamdaki asbestin tespit edilebilmesi için asbest analizi yapılır.
Asbest Analizi Nedir?
Yapılarda yıkım, tamir, bakım gibi çalışmalara başlamadan önce asbest olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Asbest envanter raporu hazırlanabilmesi için katı numuneler alınarak asbest taraması yapılmaktadır. Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde asbest analizi yapılmaktadır. Asbest tespiti için ilgili alanda incelemeler yapılmaktadır.
Uzman tarafından yapının asbest olduğu şüphelenilen kısmından numune alınır. Alınan numunelerin analizi için Polarize Işık Mikroskobu (PLM), Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM), Transmisyon Elektron Mikroskobu (TEM) ya da Fourier Transform Infrared Spektroskopisi (FTIR) aracılığıyla yapılabilir. Analiz neticesinde numunede asbest bulunması durumunda sökümü yapılacak asbestin çeşidi ve miktarına ilişkin bilgiler, iş yerinin bağlı olduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünde bildirilmelidir.
İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analiz Raporu düzenlemesi esasları, “Katı Numunelerde Asbest Tür Tayini” parametresinde yetkilendirilen laboratuvar personeli tarafından yürütülmelidir. Yetkili laboratuvar personeli tarafından alınmayan numuneler, İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analiz Raporları geçerli sayılmamaktadır.
İş Hijyeni Ölçüm Test ve Analizleri; Katı Numunelerde Asbest Tür Tayinine yönelik olarak uluslararası geçerliliği olan ve birbiri ile eşdeğer NIOSH-INMAM 9002, HSG 248.2/4+A2, ISO 22262-1 vb. deney yöntemleri ile ISO 22262-3, VDI 3866-1-VDI 3866-5 vb. deney yöntemi kullanılmaktadır. Laboratuvarların ilgili deney yöntemlerinden yetki alınabilmesi için metot gereklilikleri ve ekipman koşullarının sağlanması gerekmektedir.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, kaliteli hizmet anlayışı ve teknik ekipmanı ile asbest analizi konusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kurum olarak hizmet vermektedir.
