pH (Potansiyel Hidrojen), bir çözeltinin asidik veya bazik özelliklerini belirten bir ölçü birimidir. Bu terim, bir çözeltinin hidrojen iyonlarının (H⁺) aktivitesini ölçerek çözeltinin asidik, nötr veya bazik olduğunu gösterir. pH ölçeği, 0 ile 14 arasında bir skalada değerlendirilir. 7 nötr, 0-6 asidik, 8-14 bazik olarak kabul edilir. Sular, genellikle 6,5 ile 9,5 arasında bir pH aralığına sahiptir. Bu değerler, çevresel denge ve biyolojik süreçler üzerinde etkili bir rol oynar.
pH Değeri Neden Önemlidir?
Suyun pH değeri, çeşitli endüstriyel süreçlerden tarım uygulamalarına kadar birçok farklı alanda önemli rol oynar. İnsan sağlığı, su ekosistemleri, endüstriyel üretim ve su arıtma tesisleri gibi birçok faktör pH değerine bağlı olarak etkilenebilir.
- Ekosistem Dengesi: Su kaynaklarının pH değeri, çeşitli su organizmalarının yaşamını etkiler. Özellikle balıklar ve diğer su canlıları, belirli bir pH aralığında yaşayabilir. Değişen pH seviyeleri, su ekosistemlerindeki dengeyi bozabilir.
- Toprak Sağlığı: Toprak pH’ı, bitki büyümesi ve besin emilimi için kritik öneme sahiptir. Tarım alanlarında uygun pH seviyelerinin korunması, verimliliği artıracaktır.
- Atıksu Arıtımı: Atıksu arıtım tesislerinde, suyun pH’ının belirli bir aralıkta tutulması zorunludur. Yüksek veya düşük pH değerleri, arıtma süreçlerini olumsuz etkileyebilir.
- Çevresel Kirlilik Kontrolü: Sanayi tesisleri ve diğer endüstriyel faaliyetler, atıklarında pH’ı kontrol etmekle yükümlüdür. Yanlış deşarjlar, su kaynaklarında kirliliğe neden olabilir.
Suyun pH Değeri Nasıl Ölçülür?
Suyun pH değerini ölçmek için birkaç temel yöntem bulunmaktadır:
- Potansiyometrik Yöntem: Bu yöntem, özel bir pH elektrodu kullanarak çözeltinin elektriksel potansiyelini ölçer. Elektrot, H⁺ iyonlarına seçici tepkiler verir, bu da pH değerinin belirlenmesini sağlar. Bu hassas yöntem genellikle laboratuvar ortamlarında kullanılır.
- İndikatörler: Kimyasal indikatörler, renk değişiklikleri ile çözeltinin pH seviyesini gösterir. Özellikle hızlı ve görsel ölçümler için kullanılır. Farklı indikatörler, belirli pH aralıklarında renk değiştirir.
- Elektrometrik Yöntem: İyon seçici elektrotlar, özellikle pH ölçümü için tasarlanmış elektrotlar kullanır. Bu elektrotlar, çözeltinin içindeki H⁺ iyonlarını algılar ve bir voltmetre aracılığıyla potansiyel değişiklikleri ölçer.
Suyun pH Değeri Kaç Olmalıdır?
İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik kapsamında içme suyunun pH değeri, genellikle 6,5 ila 9,5 arasında ideal olarak kabul edilir.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği, Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği’nde pH için verilen uygun değer aralığı 6-9’dur.
Tersane Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında deniz suyu izlemelerinde, Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmelik kapsamında havuz sularında pH yerinde ölçülmesi gereken parametrelerden biridir.
Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik ile Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında da pH parametresi bakılmaktadır.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu ve teknik olanakları ile su, atıksu, deniz suyu, toprak, atık numunelerinde pH tayini konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.
