Asbest veya Asbestos, lifli bir yapıda yüksek derecede kanserojen bir mineraldir. Farklı bölgelerde ak toprak, çorak toprak, gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle de bilinmektedir. Geçmiş dönemlerde endüstriyel uygulamalarda sıkça kullanılmıştır. Asbest; sıcaklığa, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı oldukça dayanıklı bir yapıya sahip olması nedeniyle, geçmiş dönemlerde gemi, inşaat, otomotiv gibi çeşitli sektörlerde yaygın hale gelmiştir.
Asbestin zararları ortaya çıktığında, birçok ülkede asbest kullanımı yasaklamıştır. Avrupa Birliği’nde asbest yönetmeliği, 1970’lerden bu yana sürekli olarak gelişim göstermiştir. Ülkemizde ise asbest kullanımı ve üretimi 2004 yılı itibariyle sınırlandırılmış, 2010 yılında ise tamamen yasaklanmıştır.
Asbest Analizi Nasıl Yapılır?
Asbest analizi, potansiyel olarak asbest içeren malzemelerin belirlenmesi ve konsantrasyonlarının tespit edilmesi amacıyla yapılmaktadır.
1. Adım: Asbest analizi için numunenin, asbest kullanılmış olma potansiyeli yüksek yerlerden alınması önemlidir. Bu nedenle numune alımı yapılacak yerler dikkatli seçilmelidir. Numuneler genellikle binalardan, zeminlerden, çatı kaplamalarından, yalıtım malzemelerinden veya diğer potansiyel kaynaklardan alınabilir.
2.Adım: Numune, laboratuvarda analize uygun hale getirilmelidir. Numunenin parçalanması veya öğütülmesi, numunedeki asbest liflerinin serbest bırakılmasını sağlar.
3. Adım: Numuneler genellikle bir mikroskop altında incelenir ve numunenin asbest içerip içermediği kontrol edilir.
Asbest Sökümü Nasıl Yapılır?
Asbest ölçümü yapıldıktan sonra, ortamda asbest tespit edildiyse, asbest söküm işlemleri yapılmalıdır. Asbest söküm işlemlerinin yetkili kişiler tarafından yapmalısı gerekmektedir. Yapılacak asbest söküm işlemleri sonucunda ortaya çıkacak asbestli atıklar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş atık bertaraf kuruluşlarına ulaştırılır ve mevzuata uygun olarak bertaraf edilir.
Asbestin İnsan Sağlığına Zararları Nelerdir?
Asbest lifleri solunduğunda veya yutulduğunda, uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabilen potansiyel tehlikeler barındırır.
Asbestozis
Asbestozis, asbest liflerinin akciğerlere zarar vermesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu durum, akciğerlerde fibrozise neden olur, yani akciğer dokusunda skar (yaralı doku) oluşumu meydana gelir. Asbestozis, genellikle solunum güçlüğü, öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastalık ilerledikçe, solunum yetmezliği ve kalp sorunları gibi daha ciddi komplikasyonlar gelişebilir.
Akciğer Kanseri
Asbestle maruziyet, akciğer kanseri riskini artırabilir. Asbeste uzun süreli maruziyet, akciğer dokusundaki hücrelerde anormal değişikliklere yol açarak kanser oluşumuna neden olur. Akciğer kanseri genellikle belirgin semptomlar göstermeden ilerler, bu nedenle teşhis genellikle daha ileri aşamalarda konulabilir.
Kronik Akciğer Hastalıkları
Asbest maruziyeti, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi kronik solunum rahatsızlıklarının gelişimine neden olduğu bilinmektedir. KOAH, akciğer hava yollarının daralmasıyla karakterize edilen bir durumdur ve genellikle solunum güçlüğü, öksürük ve balgam üretimi gibi belirtilerle ortaya çıkar.
Gastrointestinal Sorunlar
Asbestin yutulması durumunda, gastrointestinal sistemi etkileyebilir ve bağırsaklarda iltihaplanma veya kanser riskini artırabilir. Bu durumlar genellikle solunum yoluyla maruziyetten daha az yaygındır, ancak yine de ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
AEM Laboratuvarı; asbest analizi konusunda profesyonel hizmet vermektedir. AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, kaliteli hizmet anlayışı ile T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkili, Türkak’tan akredite bir kuruluştur.
