Triks analizi, denizlerde yapılacak balık yetiştiriciliğinden kaynaklanan ya da kaynaklanabilecek kirliliğin izlenmesine yönelik ilke ve esasların belirlenmesi amacıyla Denizlerde Faaliyet Gösteren Balık Çiftliklerinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği kapsamında yapılmaktadır.
Triks Analizi Nedir?
Triks analizi, ötrofikasyon riski belirleme analizi olarak tanımlanır. Büyük ölçekli bir tesisin, Yönetmelik’te belirtilen değerleri ötrofikasyon riski belirleme analizinin sağlanması gerekir. Bu nedenle her yıl Mayıs ayında deniz suyu numunelerinde triks analizleri yapılır. Triks analizi için alınan numunede oksijen doygunluğu ölçülerek; klorofil-a, nitrit azotu, nitrat azotu, amonyum azotu, toplam fosfor parametreleri analiz edilir ve yönetmelikteki hesaplama ile triks indeksi bulunarak ötrofikasyon durumu tespit edilir. Yönetmelik Ek-4 Ötrofikasyon Riski Skalasına göre tanımlanan açıklamalara uygun hareket edilir.
Triks Analizi Nasıl Yapılır?
Mayıs ayında balık çiftliklerinin dört kenarından 50 m, akıntı yönünde 100 m ve 200 m, referans olarak akıntının tersi yönünde en az 500 m’de olmak üzere toplam 7 ayrı noktadan numune alınır. Alınan su numuneleri 7/1/1991 tarihli ve 20748 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği” çerçevesinde alınır.
Balık üretim çiftliğinden alınan su numuneleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olan özel veya kamu kuruluşlarının laboratuvarlarında gerçekleştirilir. Triks indeksine göre, ötrofikasyon riski bulunmadığı belirlenen bölgelerde faaliyetlerini sürdürenler, her yıl triks indeksine göre izleme yaptırır.
Ötrofikasyon riskinin tespit edilmesi amacıyla yapılacak triks indeksinin hesaplanmasına ilişkin tespit ve izleme sonuç raporları izleme çalışmasının yapıldığı tarihten itibaren 1 ay içinde İl Müdürlüğüne bildirilmelidir.
Triks indeksine göre, ötrofikasyon riski yüksek olduğu belirlenen koy ve körfez alanları hassas alan niteliğindeki kapalı koy ve körfez alanları olarak tanımlanır. Bu alanlarda balık çiftlikleri kurulamaz ve balık çiftliği bulunuyorsa kapatılır.
Balık çiftlikleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından denetlenir. 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5/1/2002 tarihli ve 24631 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği’nin 6’ıncı madde hükmü gereğince denetimle ilgili olarak balık çiftlikleri, ölçüm ve analiz masraflarını karşılamakla yükümlüdür.
Balık çiftlikleri analizi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilen laboratuvarların raporları geçerlilik gösterir. AEM Laboratuvarı; uzman personeli, teknik olanakları ve kaliteli hizmet anlayışı ile trix analizi konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.
