Tribütil Kalay (TBT) Nedir? Tribütil Kalay Tayini Nasıl Yapılır?

Tribütil kalay (TBT), denizcilik endüstrisinde yaygın olarak kullanılan organotin (OTC) (organo kalaylı bileşiklerden) bileşiklerinden biridir. Antifouling boyaların içinde bulunan TBT, deniz organizmalarının gemi gövdelerine yapışmasını engeller ve gemi gövdelerini temiz tutar. Ancak Tribütil kalay, deniz ekosistemlerinde büyük bir çevresel tehdit oluşturur. TBT, deniz kabukluları, balıklar ve diğer deniz canlıları üzerinde toksik etkilere sahiptir. Deniz suyu ekosisteminde yaşayan canlılar, TBT’ye maruz kaldıklarında büyüme bozuklukları, üreme sorunları ve ölüm riski ile karşı karşıya kalır. Ayrıca Tribütil kalay çevrede birikebilir ve bu da insanların TBT’ye maruz kalma riskini artırabilir.

Tribütil Kalayın İnsan Sağlığına Etkileri

Tribütil kalayın insan sağlığı üzerindeki etkileri, özellikle deniz ürünleri tüketenler için önemlidir. TBT’nin birikimi gıda zinciri yoluyla insanlara ulaşabilir ve bu da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle yüksek düzeyde TBT maruziyeti, hormonal dengeyi bozabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Tribütil kalayın çevresel ve sağlık etkilerini sınırlamak amacıyla birçok ülke ve uluslararası kuruluş, TBT’nin kullanımını kısıtlayan düzenlemeler getirmiştir. Antifouling boyalardaki TBT konsantrasyonlarını sınırlayan ve çevre dostu alternatiflerin kullanımını teşvik eden düzenlemeler uygulanmıştır.

Tribütil Kalay Tayini Yöntemleri

Tribütil kalay (TBT) tayini, analitik kimya teknikleri kullanılarak gerçekleştirilebilir. TBT tayini için çeşitli analitik yöntemler bulunmaktadır. İşte TBT tayini yapmak için yaygın olarak kullanılan bazı yöntemler:

• Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi (GC-MS): GC-MS, TBT’nin tayini için oldukça yaygın olarak kullanılan bir analitik yöntemdir. Bu yöntemde, numuneden TBT’nin ayrılması ve tanımlanması için gaz kromatografisi kütle spektrometresi kullanılır.
• Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC): HPLC, sıvı fazda çözünmüş TBT’yi ayırmak ve ölçmek için kullanılır. Bu yöntemde, numune sıvı faz içinde taşınır ve özel bir kolonda ayrılır. TBT, bu kolon içinde diğer bileşenlerden ayrıştırılır ve algılanır.
• Karbon Zincir Uzunluğu Tayini: TBT tayini için bir başka yöntem, TBT’nin karbon zincir uzunluğunu belirlemektir. TBT’nin moleküler yapısı, karbon zincirlerinin uzunluğuna göre farklılık gösterir. Bu nedenle, TBT’nin karbon zincir uzunluğunu ölçmek, TBT’nin tanımlanmasına ve miktarının hesaplanmasına yardımcı olabilir.
• Spektrofotometre Analizi: Ultraviyole-görünür (UV-Vis) spektrofotometre, TBT’nin çözelti içindeki konsantrasyonunu ölçmek için kullanılabilir.

Tribütil Kalay Analizi Nasıl Yapılır?

Tribütil kalay (TBT) tayini için GC-MS (Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi) analizi aşamaları aşağıdaki gibidir:

• Deniz suyu, sediment, canlı organizma dokusu veya diğer çevresel numuneler TBT içerebilir.
• Numunelerdeki TBT’yi izole etmek için ekstraksiyon işlemi yapılmalıdır. Bu, uygun bir çözücü kullanılarak gerçekleştirilir. Organik çözücüler (örneğin hekzan, tetraklorometan) sıklıkla kullanılır. Ekstraksiyon işlemi, TBT’nin numuneden ayrılmasını sağlar.
• Elde edilen ekstrakt, gerektiğinde buharlaştırılmalı ve derişik hâle getirilmelidir. Bu işlem numunenin yoğunluğunu artırır ve analiz için uygun bir form sağlar.
• Hazırlanan numune, gaz kromatografisi-kütle spektrometresi (GC-MS) cihazına verilerek bileşenlerin ayrılmasını ve tanımlanması sağlanır, böylece TBT miktarı belirlenir.

TBT’nin GC-MS analizi güvenilir bir yöntemdir, ancak uygun laboratuvar koşullarında ve uzman personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Ayrıca, numune hazırlığı ve analiz yöntemi belirleme süreçlerinde titizlik gerektirir.

AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, teknik imkanları, kaliteli hizmet anlayışı ile Tribütil Kalay (TBT) analizi konusunda hizmet vermektedir.