Termal konfor, çalışanların nem, sıcaklık, hava akımı gibi iklim şartları bakımından zihinsel ve bedensel faaliyetlerini sürdürürken rahat olmaları anlamına gelir. Termal konfor ölçümü ise çalışanlar, yaptıkları aktiviteler, çalışma kıyafetleri gibi kişisel etmenlerin yanı sıra ortamın sıcaklığı, radyal sıcaklığı, nemi ve hava akımı gibi fiziksel etmenlerin sebep olduğu termal algıları tüm vücutlarında hissederler.
Çalışma ortamında bulunan bireylerin termal algılarının değerlendirilmesi için TS ISO 7730 standardı çerçevesinde ölçülmesi ve belirlenmesi gereken parametreler kullanılarak yapılan hesaplama sonucu ortamın termal durumunu gösteren bir değer elde edilir. Bu değer, PMV olarak adlandırılmıştır. PMV değeri, ortamın termal durumuna ilişkin beklenen ortalama karar olarak ifade edilir. Bir skalaya göre termal PMV indeksi hesaplanır ve ortamın termal durumu hakkında indeks olarak bilgi verir. İnsan vücudunun ısıl dengesini esas alan, denek grubunun 7-seviyeli termal duyarlılık skalasına göre değerlendirildiği ve ortalama bir karar parametresini
Öngören indekstir.
Termal Konforu Etkileyen Faktörler
Termal konforu etkileyen çevresel ve kişisel faktörler söz konusudur. Bu faktörler çalışanın termal konforunu belirleyen temel unsurlardır.
Çevresel Faktörler
- Çalışma ortamının sıcaklığı (ta)
- Çalışma ortamının radyal sıcaklığı (tr)
- Çalışma ortamının nemi (%RH)
- Çalışma ortamının hava akım hızı (var)
Kişisel Faktörler
- Çalışanların iş aktiviteleri (M)
- Kıyafet izolasyonlarının (Icl) katsayıları
İşyerindeki hava sıcaklığı nem, hava akım hızı uygun değilse çalışanların çalışma kapasitesi ve verimi düşmektedir. İşyerindeki ortam sıcaklığı termal konfor faktörlerindeki en önemli değer olsa da tek başına nem ve hava sıcaklığı termal konfor göstergesi olarak belirlenemez. Termal konforun değerlendirilebilmesi için hava sıcaklığı nemle beraber bazı çevresel ve kişisel faktörlerin de dikkate alınması oldukça önemlidir.
Termal Konfor Koşullarının Sağlanması
Isı Yalıtımı
Isı, termal konforu etkileyen faktörlerden biridir. İşyeri ortamlarında termal konfor için ana faktör sıcaklık olarak belirlenmiştir. Isı yalıtımı ile sıcak ortam ve soğuk ortam arasındaki ısı transferi azaltılmaktadır. Böylelikle ortamdaki ısı dengesi sağlanabilmektedir. İşyerlerinde termal konforun sağlanabilmesi için ısı yalıtımı yapılmalıdır. Çalışanın termal konforu için ortam sıcaklığının 21 ile 23 derece arasında olması tavsiye edilmektedir.
Havadaki Nem Oranı
Nem oranı, termal konforu etkileyen bir diğer faktördür. Nem oranı, havadaki nem miktarının, havanın içerisinde yer alan maksimum nem miktarına oranıdır ve barometre ile ölçülmektedir. Nem oranının %40 ile %70 arasında olması termal konforu etkilememektedir. İşyerlerinde genel nem oranı bu şekildedir. Fakat havalandırma sistemi yer almayan çalışma ortamlarında nem oranı daha fazla olabilir. Ancak termal konfor koşullarını sağlamak için işyeri havasındaki nem değerinin ortalama %45 ile %55 arasında olması önerilmektedir.
Hava Akım Hızı (Havalandırma)
İşyerinde temiz havayı sağlamanın en temel yollarından biri hava akımını sağlamaktır. Çalışanları olumsuz etkilemeyecek biçimde uygun havalandırmayı sağlamak gerekmektedir.
Radyan Isı (Radyal Sıcaklık)
Radyan ısı, sıcak bir noktadan yayılan ısıdır. Ortamda ısı kaynağı varsa radyan ısı mevcuttur. Radyan ısı, hava sıcaklığına göre daha fazla etkilemektedir. Radyan ısı kaynaklarına örnek vermek gerekirse güneş, ateş, elektrik yangını, buharlı makineler, kurutucular, sıcak yüzeyler, makineler verilebilmektedir. Vücudumuzda radyan ısı etkisini azaltmak için yansıtıcı giysiler kullanılabilir.
Kıyafet
Giysiler, vücudumuzda ısı kaybını sınırlandıran parçalardır. Kalın giysiler ısı stresine sebep olur. Ayrıca giysiler yeterince yalıtım sağlamıyorsa, soğuğun yol açtığı hastalıklara ve yaralanmalara maruz kalınabilir. Soğuk ısırması ve hipotermi buna örnek verilebilir. Termal konforun sağlanabilmesi için eğer üniforma giyilmesi gerekiyorsa mevsim şartlarına uygun giysilerin giyilmesi oldukça önemlidir.
Çalışanların İş Aktiviteleri
Çalışanların iş yaparken aktivitesi, vücudun ortaya çıkardığı metabolik sıcaklığın belirlenmesinde etkilidir. Fiziksel iş yapılmasına bağlı olarak vücut ısı üretmektedir. Bu nedenle metabolik sıcaklığın termal konfora etkisi fazladır.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, teknik imkanları ve kaliteli hizmeti ile termal konfor ölçümü konusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.
