Su tatsız ve kokusuz, olmazsa olmaz, hayatın temel bileşenlerinde bir tanesidir, çevrim yolu ile doğadaki döngüsünü sürdürür. Bu döngü esnasında farklı su çeşitleri oluşur. Yağmur, kar, kaynak suyu, deniz suyu, yeraltı suyu, yüzeysel su, atık su, içme ve kullanma suyu, havuz suyu, tatlı su, tuzlu su gibi kelimeler özünde suyu barındırır.
Su analizi denildiği zaman, çevre mevzuatında ağırlıklı olarak yüzeysel su analizi kastedilir. Bu kapsamda nehir, akarsu, göl, baraj sularının analiz edilmesine verilen isim genel olarak su analizidir. Çevre mevzuatında, Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında su analizi yapılmaktadır. Çevre Mevzuatı kapsamında bu yönetmelik akla gelse de İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik parametreleri fikir vermesi açısından sebil, damacana, kaynak suyu, kuyu suyu ve çeşme suyu analizleri için yaygın olarak kullanılmaktadır. Su analizi mevzuat doğrultusunda farklı farklı yönetmeliklerde farklı çeşitlerde de istenebilir. Haricinde kişilerin, şirketlerin kendi şüpheleri ile kontrol amaçlı olarak da yaptırılabilir.
Toplumda ise su analizi algısı genel ve tek olarak düşünülür. Su analizi denildiği zaman ise akla ilk gelen içme, kuyu, kullanma suyu analizleridir.
Su analizi ayrımını şu şekilde yapılabilir:
Tuzluluk
Suyu kategori ederken temel etkenlerin başında tuzluluk gelir. Tuzlu su ile tatlı su analiz metotları bile farklılık gösterebilir. Su analizi için önemli kriterdir. Özellikle iyon bileşiklerini analiz ederken tuz daha da önem kazanmaktadır.
Kirlilik
İçme kullanma suyu, kaynak suyu, nehir suları genel olarak temiz sulardır ve bakılacak parametreler için daha hassas çalışılması ve hassas cihazlar gerekmektedir. Yani daha küçük değerler okumak gerekir. Atık su numunelerinde ise kirleticiler daha rahat bulunabilmektedir. Bakılması gereken değerler temiz sulara göre daha yüksektir ve daha rahat analiz edilebilir. Burada da en büyük handikap derişik numunelerdir. Bu numuneler için de su analizi esnasında seyreltme yapılmalıdır. Örneğin çöp sızıntı suları derişik ve kirlilik yükü yüksek sulardır.
Su Analizi Nasıl Yapılır?
Su analizi denince bir tane sonuç ve suyun içilip içilemeyeceği anlaşılabilir. Su analizi aslında genel bir isimdir ve altında çok fazla, ayrı ayrı analizler yer almaktadır. Su analizleri fiziksel, kimyasal (organik ve inorganik) ve mikrobiyolojik (bakteriyolojik) olarak gruplandırılabilir. Her birinde farklı farklı analiz metotları mevcuttur.
Su analizine başlamadan önce sonuç güvenirliği için önemli bir aşama daha vardır. O da su numunesinin standartlara uygun şekilde alınması ve doğru koruma yöntemleri ile laboratuvara ulaştırılmasıdır. Önceliklerden bir tanesi de suyun içeriği hakkında kabaca bilgi sahibi olmaktır. Suyun alındığı yer bu konuda en önemli göstergedir. Su; denizden, gölden, musluktan, atık su arıtma tesisi çıkışından, kuyudan alınabilir. Alınan yer ile hakkında yorum sahibi olunabilir.
Fiziksel Su Analizi Parametreleri
Fiziksel su analizi parametrelerinin bazıları şunlardır: sıcaklık, pH, çözünmüş oksijen, oksijen doygunluğu, ışık geçirgenliği, renk…
Kimyasal Su Analizi Parametreleri
Kimyasal su analizi parametreleri çok fazladır. Amaç doğrultusunda bakılacak parametreler seçilir ve su analizi gerçekleştirilir. Parametreler genel olarak organik ve inorganik şeklinde ayrılır. Bazı kimyasal su analiz parametreleri şunlardır: ağır metaller, iyonlar, radyoaktivite, KOİ, BOİ, fenoller…
Mikrobiyolojik Su Analizi Parametreleri
Mikrobiyolojik parametrelerin bazıları da şu şekildedir: Escherichia coli, stafilokoklar, fekal koliform, toplam koliform, legionella gibi aerob bakteriler ve Clostiridia gibi anaerob bakteriler …
Su analizi için belirlenen parametrelerin analiz yöntemleri de farklılık gösterebilir. Bazıları sadece cihaz ile sonuç verebilirken, bazıları için seri işlemler ve sonrasında sonuç elde edilir. Örneğin pH ölçümü için cihaz probu suya daldırılır ve birkaç dakika içerisinde sonuç okunabilir. Fakat KOİ analizi için numune alınır, içerisine çeşitli kimyasallar eklenir, ısıtıcıya yerleştirilir, 2-3 saat sonra numuneye titrasyon işlemi yapılır, çıkan sonuç hesaplama tablosu ile elde edilir.
AEM Laboratuvarı su kökenli analiz hizmetleri şunlardır: su analizi, atık su analizi, deniz suyu analizi, içme kullanma suyu analizi, havuz suyu analizi.
