Akarsu, suyun hareketleri sebebi ile katı maddeler taşır. Akarsu tarafından taşınan kaya veya biyolojik kökenli materyallerden oluşan parçacıklar sediment olarak tanımlanır. Sedimentlerin meydana gelmesinde hem akarsu havzasındaki erozyon hem de akarsu yatağındaki aşınmalar etkilidir.
Sediment Nedir?
Sediment, bir çözelti veya süspansiyondaki katı partikül yığınının dibe çökmesi ile meydana gelir. Tortullanma ya da çökelme, doğal oluşumlu bir materyaldir. Bu materyal olumsuz hava şartlarından dolayı erozyon ve aşınma sürecinde bozulur. Ardından tortulanma hava hareketi, buz ya da su veya partiküller üzerinde hareket eden yer çekimi ile taşınır. Sediment, su kütlelerin dibinde biriken inorganik ve organik tortudur.
Sediment Analizi Nedir?
Sediment analizleri, Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Sebep Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği ve Dip Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği kapsamında talep edilir. Dip tarama işlemlerine başlanmadan önce Dip Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi Yönetmeliği Ek-1 Tablo 1 ‘de belirtilen adetlerde sediment numunesi alınır.
Dip tarama malzemesinin denize boşaltımında uygulanacak sınır değerler Tablo 2 ‘de yer alır.Tablo 2’ye göre sediment numunesinde Ağır Metal ve PCB analizleri yapılır.Ek olarak dip tarama malzemesinin fiziksel kompozisyonunun belirlenmesi amacıyla alınan sediment numunelerinin çakıl, kum, silt ve kil oranları belirlenir.
Yetkili merciler, dip tarama yapılacak olan alanın özelliklerine göre numune alma derinliği ve sayısında değişiklik yapabilir, Ek-1’de yer alan Tablo 2’de belirtilen parametrelerin analizleri dışında farklı analizlerin yapılmasını faaliyet sahibinden isteyebilir.
Numune alma noktaları, numune alma bölgesindeki sediment kalitesini ve bu kalitenin bölge içerisindeki değişimini karakterize edecek şekilde ve sayıda belirlenir. Numune alma noktaları seçilirken sediment birikmesinin ve sedimentte kirlenmenin oluşabileceği yerler tespit edilir.
Sediment numune alımlarında en sık kullanılan yöntem sediment kepçesi ile numune alımıdır. Makas- Kepçe Sistemi, numune alırken kapanan üst kısım açık, ayrı menteşeleri olan iki hazneden oluşur. Kepçe ağzı açık halde gemiden denize bırakılır. Sediment yatağına ulaştığı zaman haznelerin kapatılabilmesi için kilit serbest bırakılır. Bu işlemle sediment yüzeyinden numune alınır.
Birikim hızına bağlı olarak sedimentin en üst katmanından 1 ila 5 cm arası derinlikten numune alınır. Akış hızının yüksek olduğu bölgelerde numune alma derinliği 5 cm’den daha fazla olabilir. Sedimentten numune alma sıklığı sedimentasyon ve suyun akış hızı ile değişmekle birlikte yılda en az bir kez olacak şekilde belirlenir. Örnekleme için akış hızının az olduğu yaz dönemleri tercih edilir.
Sediment analizi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan yetkili olan laboratuvarlarının raporları geçerlidir.
AEM Laboratuvarı; kaliteli hizmeti, teknik imkanları ve profesyonel ekibi ile sediment analizi konusunda hizmet verir.
