Hızlı sanayileşme ve nüfus artışı, kentlerin büyümesi, fosil yakıtlarının artması, atmosferin kirlenmesine yol açan ve insan sağlığını etkileyen hava kirliliğinin oluşmasına neden olmaktadır. Hava kirliliği, dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de önemli ölçüde sağlık ve çevre problemlerine yol açmaktadır.
Hava kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla ülkemizde de çeşitli yasal düzenlemeler mevcuttur. Sanayi, ısınma, trafik gibi kirletici kaynaklar ve soluduğumuz havanın kalitesine ilişkin düzenlemeler mevcuttur. Kirliliğin kontrolüne ilişkin yapılan düzenlemelerle hava kirliliğinin insan sağlığı ve çevre üzerindeki zararlı etkilerini azaltmak amaçlanmaktadır.
Ülkemizde hava kalitesi yönetimine ilişkin usul ve esaslar AB çevre mevzuatıyla tam uyumlu olan “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği” ile tespit edilmiştir. Bu Yönetmelik ile temel olarak insan sağlığı ve çevrenin korunabilmesi için gerekli olan limit değerleri tespit edilmiştir. Bu kapsamda kirliliğe dair çeşitli ölçüm yöntemleri bulunmaktadır.
Partikül Madde PM10 Ölçümü Nedir?
İmisyon, ölçüm, örnekleme ve analizleri kapsamında yapılan analiz türlerinden biri de partikül madde, PM10 ve PM2,5 ölçümleridir. Partikül madde (PM); havada katı, sıvı veya her iki halde de asılı kalabilen partikül karışımlarından meydana gelen hava kirleticisidir. Partiküller, bileşimlerine, büyüklüklerine ve kaynaklarına bağlı olarak farklılık gösterir. Maddeler partikül büyüklüğü olarak bilinen aerodinamik çaplarına göre tanımlanmaktadır. Partikül büyüklüğü ve özelliklerine göre akciğer ve üst hava yollarına ulaşabilen, kaba partikül olarak bilinen ve havada asılı kalan partikül maddeler PM10 olarak adlandırılır.
İmisyon ölçümleri kapsamında laboratuvarlar tarafından yapılan partikül madde (PM) ölçümlerine önem verilmektedir. Partikül madde üzerine yapılan çalışmalara önem verilmesinin nedeni, insan ve çevre sağlığı üzerine etkileridir.
Partikül Madde PM10 Analizi Nasıl Yapılır?
Partikül madde, PM10 analizi yetkili laboratuvarlarda TS EN 12341 uluslararası standartlarına göre yapılmaktadır. PM10 ölçümü için numune alma süreci günlük veya saatlik olabilir. Değerlendirilen sonuçlar genellikle 24 saatliktir ve Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda değerlendirilir. Bunların birleşimi ile izleme aylık olur. Numune alma rüzgar hızı, nem, sıcaklık, basınç ve numune alma cihazlarının davranışlarına göre değişkenlik göstermektedir. Buna göre, yüksek derişimler daha uzun numune alma süreci gerektirirken, daha yüksek derişimler daha kısa numune alma süreleri gerektirir.
Partikül madde numunesi örnekleme yerinin tipi tespit edildikten sonra gerçek deney yerlerinin seçiminde erişilebilirlik, dış hava koşullarına karşı korunma gibi birtakım faktörler göz önünde tutulmalıdır.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, teknik olanakları ile PM10 ölçüm ve analizi konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.
