Bentoz, su kütlesinin üzerinde ya da deniz dibinde yaşayan organizma topluluğudur. Bentoz eski Yunancada “derinlik, denizin derinliği, dip” olarak tanımlanır. Bentoz hayvanlar boyutlarına göre sınıflandırılmaktadır. Çok halkalı solucanlar, kabuklular, yumuşakçalar ve diğer birçok taksonomik gruptan oluşan makro-bentoz organizmalar çıplak gözle görülebilir.
Makro-Bentoz Canlıların Önemi
Bentozun özellikle balıklar bakımından besin zincirindeki yeri oldukça önemlidir. Birçok omurgasız, besin zincirin en altında bulunan alg ve bakteri gibi canlılarla yaşamını sürdürür. Dipte yaşayan balıklar ve kabuklular bentik organizmalarla beslenir. Bu nedenle su kütlesinin balıkçılık potansiyelini belirleyen etkenler arasındadır. Ayrıca tortuları yeniden işler ve dibi oksijenlendirir. Organik maddelerin parçalanmasında, kirleticilerin detoksifiye edilmesinde, dağılmasında ve gömülmesinde temel rol oynar.
Son yıllarda kirlilik çalışmalarında ve deniz ekosistemi değerlendirilmesinde bentik topluluklar üzerinde bilimsel araştırma ve izleme önem kazanır. Bentik omurgasızlar çevresel koşulları yansıtan bilgiler sağlayabildikleri için genellikle biyolojik göstergeler olarak kullanılır. Bentik omurgasızlar farklı tolerans ve kirlilik seviyeleri gösteren türlerden meydana gelir.
Makro-Bentoz Analizinin Önemi
Bentik omurgasızlarının habitat kalitesi ile ilgili dağılımı tespit etmek için farklı çeşitlilik indeksleri kullanılmaktadır. Var olan tür sayısı ve toplam var olan birey sayısı gibi popülasyon özellikleri çeşitlilik indekslerinin temelini meydana getirir. Kirlilik artarken dayanıklı türlerin sayısı da artar ve hassas türler yok olmaya başlar. Kıyı, gelgit ve mangrov alanlarındaki deniz biyolojik çeşitliliklerinde son zamanlarda oluşan değişikliklerin temel nedeni insan faaliyetleridir. Başlıca faaliyetler sırasında tarama ve ıslah, endüstriyel atıklar, kanalizasyon deşarjı ve petrol kirliliği bulunur.
Ağır metal kirliliği, dünya çapında deniz ekosistemi olumsuz etkileyen detaylardan biridir. Ağır metal kirleticiler makro bentoz organizmalar üzerinde toksik etkilere neden olabilir. Makrobentik toplulukların yapısında ve ekosistem işlevinde değişikliklere neden olur.
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerin dikkate alınmasını ve olumsuz etkilerini önlenmesini ya da en aza indirilmesini sağlamak için kullanılır. Bu nedenle biyoçeşitliliği ve sürdürülebilirliği korumak için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak amacıyla ekolojik izleme programı yürütmek oldukça önemlidir.
Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin Çevresel Yönetimi Hakkında Yönetmelik, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürürlüğe alınmıştır. Bu Yönetmeliğin temel amacı 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve ilgili mevzuatı kapsamında ülkemizin kıyı alanlarında işletilen tersane, tekne imal ve çekek yerlerinde ortaya çıkan, deniz kirliliğine ve ekosistem tahribatına yol açan kirleticilerin çevresel yönetimine ilişkin usul ve esasları tespit etmektir.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, teknik ekipmanı ve kaliteli hizmet anlayışı ile makro bentoz analizi gerçekleştirmektedir. AEM Laboratuvarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluş olarak hizmet vermektedir.
