Karbonmonoksit (CO), renksiz, kokusuz, tatsız, parlayıcı ve zehirli bir gazdır. Bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşur. Karbonmonoksit, vücuda solunum yoluyla girer. Vücutta parçalanmaz ve solunum yoluyla vücut dışına atılır. Karbonmonoksit zehirlenmeleri yaygın şekilde kapalı bir ortamdaki yanma esnasında meydana gelir.
Karbonmonoksidin kullanıldığı ya da üretildiği çalışma alanlarında da zehirlenmeler meydana gelebilir. Karbonmonoksit kaynaklı zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmaması halinde zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilmektedir.
Karbonmonoksidin Özellikleri Nelerdir?
Karbonmonoksit solunum yoluyla alınan ve solunumu etkileyen zehirli bir gazdır. Karbonmonoksit genellikle kapalı ortamlarda meydana gelir ve soluyan kişi zehirlenebilir. Solunumla alınan havadaki karbonmonoksit konsantrasyonu maruziyetin süresine ve hemoglobin düzeyine bağlıdır.
Karbonmonoksit Tehlikesi Bulunan Meslekler Nelerdir?
Karbonmonoksit zehirlenmesi ile karşı karşıya gelen meslekler şu şekildedir; petrol rafineleri, çelik üretimi, kâğıt üretimi, seramik ve atık yönetimi yapan fabrikalar, ambarlardır. Ayrıca, maden gibi kapalı alanlar da karbonmonoksit zehirlenmesi ile karşı karşıya kalabilir. Karbonmonoksit maruziyeti yaşayabilecek meslekler; kaynakçılar, araba tamircileri, itfaiyeciler, forklift operatörleri olarak sıralanabilir.
Hava Kalitesinde Karbonmonoksit Ölçümü Nasıl Yapılır?
Ortamdaki karbonmonoksit miktarının belirlenebilmesi için hava kalitesi ölçümü yapılmaktadır. Diğer bilinen adıyla imisyon ölçümü, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Hava kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde çevre mevzuatı kapsamında yapılmaktadır. İki yılda bir kontrol amacıyla ölçümler yapılmaktadır.
Hava kalitesi ölçümü yapılmadan önce hava kalitesi modellemesi yapılmaktadır. Hava kalitesi modellemesi yapılırken geçmiş zamanlara ait meteorolojik veriler, arazi bilgileri kirleticilerin kaynağa mesafesi gibi bilgilerden yararlanılır. Kirleticinin bölgedeki yayılımı modellenerek kaynakta oluşan emisyonun, kaynak grubu etrafındaki dağılımları belirlenebilmektedir. Modelleme sonrasında belirlenen ölçüm noktalarına pasif örnekleme tüpleri yerleştirilerek örnekleme yapılır. Örnekleme süresi; tüpler ayda bir sefer değiştirilerek 2 ay boyunca örnekleme yapılır.
Çalışma Ortamında Karbonmonoksit Ölçümü Nasıl Yapılır?
Karbonmonoksit ölçümü elektrokimyasal hücre metodu ile çalışan dedektör yardımı ile gerçekleştirilir. Ölçüm standardı olarak NİOSH 6604 kullanılır. Ölçüm, ortamda çalışan personelin solunum bölgesinden gaz dedektörü yardımı ile gerçekleştirilir. Ölçümler ortalama 5 dk. süre ile alınır. Ölçüm sonucu cihaz üzerinde, ppm cinsinden anlık olarak okunabilir.
AEM Laboratuvarı; uzman kadrosu, teknik imkanları ve kaliteli hizmet anlayışı ile karbonmonoksit ölçümü konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından ve çalışma ortamı için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir kuruluştur.
