İş yerlerinde genellikle yük kaldırma ve yük transferleri amacıyla kullanılan vinç, forklift, transpalet, manlift gibi iş ekipmanlarına kaldırma ve iletme aracı denir. Kaldırma ve iletme araçları herhangi bir yükü bulunduğu yerden kaldırıp kısa mesafe taşıma işlemini yapan makinelerdir. Kaldırma ve iletme ekipmanları iş yaşamını kolaylaştıran ekipmanlardır.
Kaldırma ve iletme ekipmanlarının seçimi ve doğru kullanımı son derece önemlidir. Yüke ve yapılacak işin yapısına uygun kaldırma ve iletme ekipmanı seçmek gerekir. Uygun kaldırma ve iletme ekipmanı seçilememesi durumunda iş kazaları yaşanabilir, maddi ve manevi kayıplar söz konusu olabilir.
Kaldırma ve İletme Araçlarının Periyodik Test ve Kontrolü Nedir?
6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” gereğince her işveren, iş yerinde çalışanlarının her şeyden önce can ve mal güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük kapsamında çalışma koşullarının iyileştirilmesi maksadıyla “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan 25.04.2013 tarihli ve 28623 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre yılda en az 1 kez periyodik kontrollerin yapılması gerekir.
Kaldırma ve iletme araçlarının periyodik test ve kontrollerinin amacı, iş yerinde iş ekipmanlarının kullanımının sağlık ve güvenlik açısından uygun olmasını sağlamaktır. İş ekipmanlarının güvenli kurulumu, ekipmanın kurulmasının ardından kullanılmadan önce veya yer değişikliğinde ekipmanların kontrollerini yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır. Bu ekipmanların doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığı ile ilgili belge hazırlanmaktadır.
Kaldırma ve İletme Ekipmanlarının Periyodik Kontrolü
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 4. maddesi, İşverenin çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmekle ve uygun olmayan durumların giderilmesini sağlamakla ve risk tespiti yapmakla yükümlü olduğunu belirtir.
İş yeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması durumu işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
Kaldırma-İletme Araçlarının Periyodik Test ve Kontrolleri Nasıl Yapılır?
Statik test katsayısı elle işletilen kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,50; diğer kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,25; dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olmalıdır.
Vinçlerin periyodik kontrollerinde gerçekleştirilecek olan statik deneyde yük, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olmalıdır.
Kapasitenin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek biçimde belirtilir. Bu yükün üzerinde bir ağırlığın kaldırılması durumunda kaldırma aracı kullanılarak yükün miktarı esas alınarak teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan edilen yük, kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır)
Forklift, manlift, transpalet gibi cihazların kapasitesine uygun yük bulunmuyorsa maksimum işletme kapasitesinin 1-1,1 katı kadar uygun test yükü hazırlanır.
24/4/2017 tarihli 30047 sayılı Resmi Gazete ile “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin 14. Maddesi düzenlenmiş, periyodik kontrol yapan kuruluşlar için hizmet yeterliliği belgesi alması veya akredite olması zorunluluğu getirilmiştir.
AEM Laboratuvarı, Kaldırma ve İletme Araçları Periyodik Kontrolü konusunda müşterilerine hizmet veren bir kuruluştur.
