Çevre laboratuvarları; çevre mevzuatı kapsamında numune alma, ölçüm ve analiz hizmeti veren, TÜRKAK tarafından akredite edilen, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilen laboratuvarlardır. Çevre laboratuvarları, çevre koruma ve denetim faaliyetleri destek sağlamaktadır.
Çevre Laboratuvarı Nedir?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı çevre laboratuvarları, çevre mevzuatı kapsamında yer alan ölçüm ve analizleri yapmakla yükümlü laboratuvarlardır. Çevre mevzuatı kapsamında her türlü izin, izleme ve denetimlere yönelik ölçüm ve analizleri yapabilecek, özel ve kamuya ait kurum ve kuruluş laboratuvarların yetkilendirilmesine yönelik usul ve esasları düzenlemek amacıyla, Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlilik Yönetmeliği mevzuatta yer almaktadır.
Çevre laboratuvarları, çevre kirliliği kapsamında her türlü izin, izleme ve denetimlerin yapılmasını kapsar. Çevre laboratuvarları; su, atık su, hava kalitesi, gürültü, titreşim, toprak gibi tüm alanlarda ölçüm ve analiz yapar.
Çevre Laboratuvarları Neden Önemlidir?
Çevre mevzuatı kapsamında doğayı doğrudan kirletme potansiyeli bulunan işletmeler için sınır değerler mevzuatta yer alır. İşletmelerin mevzuat sınır değerlerine uyup uymadığı, çevre laboratuvarlarının numune alma, ölçüm, analiz ve raporlama süreçleri neticesinde ortaya çıkar.
Ülkemizdeki kamu ya da özel çevre laboratuvarları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının en önemli paydaşlarından biridir. Bakanlığın sahadaki denetim mekanizması olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
Çevre Laboratuvarı Hizmetleri
Çevre laboratuvarı izin, lisans, izleme, denetim, ÇED süreçlerinde laboratuvar hizmeti sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, SAİS bütünleşik karşılaştırma, SAİS alarm, SAİS karşılaştırma, SEÖS konularında numune alma, ölçüm ve analiz hizmeti de çevre laboratuvarları tarafından yapılmaktadır. Çevre laboratuvarı kapsamında; arıtma çamuru analizi, atık analizi, atık su analizi, atık yağ analizi, baca gazı ölçümü, balast suyu analizi, balık çiftlikleri analizi, biyota analizi, debi ölçümü, koku ölçümü, mikrobiyoloji analizi, numune alma işlemleri, sediment analizi, su analizi, titreşim ölçümü, toprak analizi, yakıt analizi gibi pek çok analiz yapılmaktadır.
Merkezi Laboratuvar Belirleme Sistemi (MELBES)
2019’da yürürlüğe alınan sistem ile çevre laboratuvarları ile sanayiciler arasındaki laboratuvar hizmeti, yazılım ile dağıtılmaya başlandı. Çevre mevzuatı kapsamında, çevre izni süreçlerini gerçekleştiren işletmeler, ölçüm ve analiz hizmetleri için MELBES üzerinden talep açmak durumundadır. Açılan talep kapsamında, sistem hizmet alınacak çevre laboratuvarını tespit etmektedir.
MELBES kapsamı dışında kalan analizler ise şu şekildedir; kamu ihale kanunu kapsamında talep edilen ölçüm ve analiz hizmetleri, ÇED kapsamındaki ölçüm ve analiz hizmetleri, çevresel gürültü ölçümleri, toprak analizi ve balık çiftlikleri analizi. MELBES’e girişler EÇBS üzerinden yetkilendirilen kişiler tarafından gerçekleştirilir.
AEM Laboratuvarı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından yetkili, TÜRKAK’tan akredite bir çevre laboratuvarıdır. Bu konuda Türkiye’deki öncü ve ilk laboratuvarlardan biridir.
