BOİ; organik maddelerin biyokimyasal oksidasyonu sırasında mikroorganizmalar tarafından kullanılan çözünmüş oksijen miktarıdır. BOİ parametresi biyolojik olarak ayrışabilen organik maddelerin toplamını gösteren bir parametredir.
BOİ analizinde numune içinde yeteri kadar mikroorganizma bulunmayabilir; bu nedenle numune içine BOD seed inoculum ya da evsel atıksu ile hazırlanan süpernatant katılır. Ayrıca evsel bakteriyel büyüme için gereken fosfor, azot ve iz elementleri gibi maddelerin de seyreltme suyuna katılarak atıksuda mikroorganizmaların gelişmesi sağlanır. BOİ için numunenin seyreltilmesi KOİ analizi ile orantılı olabilmektedir ya da tahmini BOİ değerleri tablosuna bakılarak seyreltilebilir.
Numunenin tamamen stabilizasyonu için gerekli zaman, pratik uygulamalar bakımından oldukça uzundur. Bu sebeple, 5 gün standart inkübasyon süresi kabul edilir ve 5 günde ölçülen BOİ değeri, BOİ5 olarak tanımlanmıştır. Analiz; membran elektrot kullanılarak 1. ve 5. gün çözünmüş oksijen değerlerinin okunması ile sonuçlandırılır. Membran elektrot dışında çözünmüş oksijen, titrasyon metodu ile de tayin edilebilir.
Biyolojik Oksijen İhtiyacı Nedir?
Biyolojik Oksijen İhtiyacı, Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı olarak da anılır. Suda yer alan oksijenin, yine suda bulunan mikroorganizmalar tarafından hangi hızla tüketildiğini tespit eden işlemdir. Bir başka deyiş ile biyolojik oksijen ihtiyacı, sudaki organik maddelerin, suda bulunan mikroorganizmalar tarafından parçalanması için gerekli oksijen miktarını ifade eder.
Numune Alma ve Saklama Yöntemi
Biyolojik Oksijen İhtiyacı tayini için alınan numunelerin toplanması ve analizi esnasında organik maddenin bir bölümü ayrışabilir. Sonuç düşük Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ) değerleri verebilir. BOİ’deki kayıpları en aza indirmek için numunelerin hızlı bir şekilde ve kısa sürede analiz edilmesi ya da -18 °C’de dondurulması gerekir. Soğukta saklama sırasında dahi bekleme süresini en kısa şekilde tutmak gerekir. Analiz yapılmadan önce soğutulmuş numunelerin sıcaklığı 20 °C’ye getirilmelidir.
BOİ Analizi İçin Araç ve Gereçler
İnkübasyon şişeleri: 250-300 mL arasında bir kapasiteye ve ağzı yuvarlak kapaklara sahip cam şişelerdir. Seyreltme şişelerine inkübasyon esnasında hava girmesinin engellenmesi için kapak, suyu taşıracak şekilde kapatılmalıdır. Kapağın çevresinde bir miktar su kalır. Kağıt, plastik kapak veya folyo geçirerek şişenin ağzı kapatılır ve inkübasyon yapılır.
İnkübasyonda, termostatik kontrollü, 20±1 °C’ye ayarlı inkübatör kullanılır. İnkübasyon süresi 5 gün±6 saattir. Çözünmüş oksijenin fotosentetik bir şekilde oluşumunu önlemek adına ışığın girmesi engellenmelidir.